تاپ پرشین مجله آنلاین حوزه سلامت و پزشکی 
رادیکال آزاد چیست؟
رادیکال آزاد اتم، یون یا مولکولی است که یک یا چند الکترون جفت نشده در لایه الکترونی بیرونی خود دارد. به همین دلیل بسیار ناپایدار و واکنش پذیر است. رادیکال های آزاد پیوسته با جفت شدن الکترون های خود با الکترون های مولکول های دیگر واکنش نشان می دهند. این واکنش ها می تواند به سلول های بدن آسیب برساند و منجر به انواع بیماری ها از جمله سرطان، بیماری قلبی و آلزایمر شود.
بدن انسان دارای سیستم های دفاعی برای خنثی سازی رادیکال های آزاد است، اما گاهی اوقات این سیستم ها کافی نیستند و تعادل بین تولید رادیکال های آزاد و توانایی بدن در خنثی سازی آن ها به هم می خورد. این عدم تعادل استرس اکسیداتیو نامیده می شود و می تواند خطر ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش دهد.
مطالب پیشنهادی: غذاهای سرطان زا چیست؟
دلیل تولید رادیکال های آزاد
رادیکال های آزاد می توانند در اثر عوامل مختلفی مانند متابولیسم سلولی، قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، دود سیگار، آلودگی هوا، تغذیه نامناسب، وضعیت روحی و روانی نامناسب، انجام فعالیت های سنگین، سیستم ایمنی ضعیف و برخی مواد شیمیایی مانند آفت کش ها و حلال ها ایجاد شوند. . دانستن این عوامل به شما کمک می کند تا شانس تولید این مولکول ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهید و در نتیجه به سلامت خود کمک کنید.
آسیب رادیکال های آزاد بر بدن و سلامتی
واکنش رادیکال های آزاد می تواند برای بدن و سلامت بسیار خطرناک باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از بیماری‌ها با تولید رادیکال‌های آزاد در بدن مرتبط هستند که از مهم‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری های قلبی عروقی
- آلزایمر
- پارکینسون
- روماتیسم مفصلی
- آب مروارید و دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن
- انواع سرطان
- بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)
- فوت کردن، دمیدن
- عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی
- دیابت
- بیماری های کلیوی
- سقط جنین
- انواع جهش های ژنتیکی
مقاله ویژه: فواید ویتامین C
ارتباط بین رادیکال های آزاد و سرطان
یکی از مهم ترین اثرات رادیکال های آزاد بر بدن مربوط به سرطان است. این مشکل دائما این سوال را مطرح می کند که چگونه رادیکال های آزاد باعث سرطان می شوند؟
در پاسخ باید بگوییم که رادیکال های آزاد می توانند به DNA سلول ها آسیب بزنند. این آسیب می تواند منجر به جهش ژنی شود که به نوبه خود می تواند منجر به رشد و تقسیم غیرطبیعی سلول شود. این رشد غیر طبیعی می تواند به تومور تبدیل شود و در نهایت منجر به سرطان شود. به همین دلیل است که برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع مختلف سرطان هستند.
آلودگی هوا و رادیکال های آزاد
آلودگی هوا یکی از مهم ترین عوامل تولید رادیکال های آزاد در بدن است. در واقع می توان گفت که ذرات معلق در هوا مانند PM2.5 و PM10 می توانند مستقیماً به ریه ها نفوذ کرده و به سلول ها آسیب برسانند. این آسیب می تواند منجر به تولید رادیکال های آزاد شود.
رادیکال های آزاد همچنین می توانند به DNA سلول های ریه آسیب برسانند و خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند. علاوه بر این، رادیکال های آزاد می توانند باعث التهاب و بیماری های تنفسی مانند آسم و برونشیت شوند. به خاطر داشته باشید که رادیکال های آزاد تولید شده از طریق هوای آلوده نه تنها به ریه ها آسیب می رسانند، بلکه می توانند سایر قسمت های بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
غذاهای حاوی رادیکال های آزاد
همانطور که قبلا ذکر شد، مصرف برخی مواد غذایی می تواند تولید رادیکال های آزاد را افزایش دهد. از جمله مهم ترین این غذاها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نمک و شکر
مصرف بیش از حد نمک و شکر یکی از مهم ترین عوامل ایجاد رادیکال های آزاد است. به همین دلیل کارشناسان توصیه می کنند برای حفظ سلامتی خود مصرف این دو ماده را به حداقل برسانید.
الکل
الکل و مشروبات الکلی برای سلامت انسان بسیار مضر هستند. تحقیقات نشان می دهد افرادی که الکل زیاد مصرف می کنند در معرض خطر بیشتری برای تولید رادیکال های آزاد هستند.
فست فود
فست فود به مجموعه ای از غذاها اطلاق می شود که خیلی سریع تهیه می شوند. دلیل مضر بودن این دسته از غذاها را می توان تهیه سریع آنها دانست. توجه داشته باشید که غذاهای پخته شده در دود گاهی اوقات عامل ایجاد رادیکال های آزاد هستند.
گوشت قرمز
اگرچه گوشت قرمز برای بدن بسیار مفید است، اما مصرف بیش از حد آن یکی از عوامل تولید رادیکال های آزاد محسوب می شود. به همین دلیل توصیه می شود از مصرف زیاد این گوشت خودداری شود.
چربی های اشباع شده
چربی های اشباع موجود در غذاهایی مانند گوشت قرمز، لبنیات و غذاهای سرخ شده می توانند رادیکال های آزاد تولید کنند. پس بهتر است از مصرف زیاد غذاهای چرب خودداری کنید.
غذاهای فراوری شده
غذاهای فرآوری شده به دلیل استفاده از نیترات ها به عنوان مواد نگهدارنده می توانند تولید رادیکال های آزاد را در بدن افزایش دهند.
مطالب پیشنهادی: رژیم غذایی ضد سرطان
روش های کاهش اثر رادیکال های آزاد
متاسفانه باید بگوییم که نمی توان تولید رادیکال های آزاد را متوقف کرد، اما می توان اثر آنها را کاهش داد. برای کاهش اثر رادیکال های آزاد بر سلامت کافی است به نکات زیر توجه کنید:
رهبری یک سبک زندگی سالم
سبک زندگی سالم می تواند نقش زیادی در کاهش اثرات رادیکال های آزاد داشته باشد. حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در روز، ۷-۸ ساعت خواب با کیفیت در شب، عدم استفاده از دخانیات و الکل و استفاده از مدیتیشن و یوگا می تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد.
مصرف مکمل ها و غذاهای حاوی آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها می توانند اثرات رادیکال های آزاد را کاهش دهند. مصرف مکمل های ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و سلنیوم یا مصرف میوه هایی مانند انواع توت ها، مرکبات، سیب، انار، کیوی و انگور، مغزها و دانه هایی مانند بادام، گردو، دانه کتان و دانه چیا، چای سبز. ، عدس، لوبیا، نخود و همچنین سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، اسفناج، کلم بروکلی، هویج، کدو تنبل و سیب زمینی می توانند در این زمینه بسیار مفید باشند.
از مواد شیمیایی اجتناب کنید
سعی کنید تا حد امکان از مواد شیمیایی دوری کنید، حتی اگر مجبور به استفاده از مواد شیمیایی هستید، هنگام کار از دستکش و ماسک استفاده کنید.
از آلودگی هوا و اشعه ماوراء بنفش پرهیز کنید
در فضای باز از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه و همچنین ماسک استفاده کنید.
مطالب پیشنهادی: تاثیر ضد آفتاب بر روی چین و چروک صورت
آخرین کلمه
در این مقاله، رادیکال های آزاد را بررسی کردیم و گفتیم که این مولکول چه اثرات منفی می تواند بر سلامت داشته باشد. همچنین گفته می شود که تغییر رژیم غذایی و پرهیز از غذاهای ناسالم می تواند بدن شما را در برابر این نوع مولکول مقاوم کند.
اگر می خواهید از خطرات بیماری های ناشی از رادیکال های آزاد جلوگیری کنید، باید به رژیم غذایی خود توجه زیادی داشته باشید. اگر اضافه وزن دارید یا وزن کم می کنید و به دنبال راه حلی مطمئن برای رسیدن به وزن ایده آل خود هستید، کارشناسان ما در رژیم غفاری می توانند در زمینه ایجاد یک برنامه غذایی ایده آل به شما کمک زیادی کنند.