تاپ پرشین مجله آنلاین حوزه سلامت و پزشکی 
برونکوسکوپی ریه یک روش تشخیصی و درمانی در پزشکی است که از طریق آن به بررسی و برداشت نمونه‌های بافتی از داخل ریه‌ها و نایچه‌ها پرداخته می‌شود. این فرآیند به پزشکان امکان می‌دهد تا از وضعیت ریه‌ها و احتمال وجود مشکلاتی مانند التهاب‌ها، تومورها، عفونت‌ها، یا عوارض دیگر در این مناطق مطلع شوند. در ادامه به مراحل انجام برونکوسکوپی ریه و عوارض آن می‌پردازیم.
برونکوسکوپی ریه چیست؟
برونکوسکوپی ریه با استفاده از دستگاهی به نام برونکوسکوپ انجام می‌شود، که یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با یک دوربین در انتها دارد. این دوربین به پزشک امکان می‌دهد تا داخل ریه‌ها و نایچه‌های تنفسی وارد شده و تصاویری دریافت کند. اگر نیاز به نمونه‌برداری بافتی باشد، پزشک می‌تواند از ابزارهای کوچکی که به برونکوسکوپ متصل شده‌اند، نمونه‌های بافتی را بردارد.
برونکوسکوپی ریه به عنوان یک روش تشخیصی مفید برای بررسی مشکلات تنفسی و نیز به عنوان یک روش درمانی برای حذف یا کاهش تومورها، خونریزی‌ها یا انسدادهای تنفسی استفاده می‌شود. این روش معمولاً توسط یک تیم پزشکی متخصص انجام می‌شود و معمولاً به عنوان یک فرآیند نسبتاً سریع و کم درد شناخته می‌شود.
آب آوردن ریه چیست؟
آب آوردن ریه یا پلاورزی ریه به وضعیتی اشاره دارد که مایعات (معمولاً آب یا مواد دیگر) در مجاری هوایی و ریه‌ها جمع می‌شوند. این وضعیت می‌تواند به علت مشکلات متعددی از جمله عفونت‌ها، التهاب‌ها، تروما، یا عوامل دیگر ایجاد شود. آب آوردن ریه باعث مشکلات تنفسی شدید می‌شود، زیرا مایعات در ریه‌ها مانع از تبادل گازهای اکسیژن و کربن دی‌اکسید می‌شوند. علائم آب آوردن ریه می‌تواند شامل سرفه، تنفس سریع، ضیق نفس، درد در قفسه سینه، و آبسه در ناحیه صورت و گردن باشد. این وضعیت نیاز به ارزیابی و درمان سریع دارد، زیرا ممکن است به آسیب ریه‌ها و نهایتاً به عملکرد قلبی افراد آسیب بزند.
درمان آب آوردن ریه ممکن است شامل مصرف دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور) برای افزایش دفع مایعات، جذب مایعات از ریه‌ها با استفاده از سوزن و سوییشن (ساکشن)، و در موارد شدیدتر، جراحی برای خارج کردن مایعات باشد. اگر فکر می‌کنید کسی ممکن است به آب آوردن ریه مبتلا شده باشد، باید فوراً به پزشک یا به بیمارستان مراجعه کنید.
برونکوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
برونکوسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که می‌توان آن را تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام داد. در برونکوسکوپی با استفاده از بی حس کننده موضعی، مناطق داخلی بینی و حلق بیمار بی حس می‌شوند. در بعضی موارد، داروهای آرام‌بخش نیز برای ایجاد آرامش در بیمار در طول عمل ممکن است تجویز شود. در طول عمل، بیمار ممکن است به یک مانیتور برای نظارت بر ضربان قلب و فشار خون متصل شود. همچنین، اغلب از دستگاهی به نام پالس اکسیمتر استفاده می‌شود که به انگشت بیمار متصل می‌شود. این دستگاه میزان سطح اکسیژن خون را اندازه‌گیری می‌کند و نشان می‌دهد آیا بیمار در حین انجام برونکوسکوپی به اکسیژن اضافی نیاز دارد یا خیر.
متخصص ریه در روش برونکوسکوپی نوک برونکوسکوپ را از سوراخ بینی به سمت پایین و به سمت نای هدایت می‌کند. در طی برونکوسکوپی، او با استفاده از دوربینی که در نوک برونکوسکوپ قرار دارد، قادر است به دقت داخل برونش‌ها را مشاهده کند و شرایطی مانند عفونت، تومور، خونریزی و دیگر ناهنجاری‌های ریه را بررسی و تشخیص دهد. در صورت ضرورت، ممکن است در طول این روش یک یا چند نمونه از بافت ریه (بیوپسی) برداشت شود. این نمونه‌ها به منظور بررسی بیشتر به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می‌شوند.
برونکوسکوپی را چه کسی انجام می‌دهد؟
برونکوسکوپی ریه توسط متخصص ریه انجام می‌شود. این پزشک‌ها دارای تخصص در زمینه اختلالات ریه و سیستم تنفسی هستند و توانایی انجام بررسی‌ها و روش‌های تشخیصی و درمانی مرتبط با ریه را دارند. دکتر اردا کیانی از متخصصان به نام در روش‌های تشخیصی و درمانی بیماری‌های ریوی هستند. ایشان با استفاده از برونکوسکوپ، که یک ابزار پزشکی ویژه برای مشاهده داخلی برنشیال تراکت (سیستم تنفسی) است، قادر به انجام تشخیص‌های دقیق و اجرای درمان‌های مرتبط با بیماری‌ها و مشکلات ریه هستند.
چرا برونکوسکوپی انجام می‌شود؟
این فرآیند به دلایل زیر اعمال می شود:
- گرفتن بیوپسی از بافت ریه
- وجود هرگونه عفونت در ریه‌ها
- خونریزی در ریه‌ها
- تومور در ریه
- پاکسازی مخاط
- برداشتن اشیاء مسدود کننده مجاری تنفسی
- سرفه‌های مداوم
- سرفه‌ای که حتی در صورت درمان هم از بین نمی‌رود
- باز نگه داشتن راه هوایی مسدود شده
چه کسانی نباید تحت برونکوسکوپی ریه قرار بگیرند؟
برونکوسکوپی ریه یک روش تشخیصی و درمانی مهم در حوزه ریه است، اما برخی افراد باید از این روش پرهیز کنند یا با موارد خاصی مواجه شوند. افراد زیر نباید تحت برونکوسکوپی ریه قرار بگیرند:
- افرادی که به شدت دچار مشکلات قلبی هستند
- افراد با نقص‌های خونی
- افراد با مشکلات تنفسی شدید
- افرادی با حساسیت یا آلرژی به داروها
- افرادی با مشکلات سیستم ایمنی
در ادامه به بررسی چرایی این دلایل پرداخته‌ایم.
افرادی که به شدت دچار مشکلات قلبی هستند
افرادی که فشار خون بسیار بالا دارند، مشکلات جدی قلبی دارند یا در معرض خطر ایجاد مشکلات قلبی هستند، ممکن است نتوانند تحمل بیهوشی یا تغییرات شدید در ضربان قلب خود را داشته باشند.
افراد با نقص‌های خونی
افرادی که به نقص‌های خونی مانند هموفیلیا (نقص عامل پلاسمای خون) یا ترومبوسیتوپنی (کمبود ترومبوسیت‌ها) دچار هستند، ممکن است به خونریزی‌های جدی در اثر برونکوسکوپی ریه دچار شوند.
افراد با مشکلات تنفسی شدید
افرادی که مشکلات تنفسی شدیدی دارند و نیاز به تهویه مصنوعی دارند، ممکن است برونکوسکوپی ریه را تحمل نکنند.
افرادی با حساسیت یا آلرژی به داروها
برونکوسکوپی ریه ممکن است نیاز به دادن داروهای بیهوشی داشته باشد. افرادی که حساسیت یا آلرژی به داروهای مورد استفاده در بیهوشی دارند، باید به پزشک خود اطلاع دهند تا تدابیر لازم اتخاذ شود.
افرادی با مشکلات سیستم ایمنی
افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، به عنوان مثال افرادی که بر اثر بیماری یا درمان‌های ایمونوساپرسیوپرسور (کاهش ایمنی) هستند، ممکن است بیشتر به عفونت‌ها در اثر برونکوسکوپی حساسیت نشان دهند.
در هر صورت، تصمیم نهایی در مورد انجام برونکوسکوپی ریه باید توسط پزشک متخصص ارائه شود. او با بررسی دقیق سابقه پزشکی و وضعیت فیزیکی هر بیمار، تصمیم نهایی را برای انجام این روش خواهد گرفت و در صورت لزوم، جایگزینی مناسب را پیشنهاد می‌دهد.
عوارض برونکوسکوپی
برونکوسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که برای بررسی و درمان مشکلات ریه و مجاری هوایی استفاده می‌شود. این روش اغلب با استفاده از برونکوسکوپ انعطاف‌پذیر انجام می‌شود، نه برونکوسکوپ سخت. این انتخاب به دلیل کاهش خطر آسیب به بافت‌های داخل ریه و قابلیت کنترل بهتر در دستگاه تنفسی انسان است. همچنین این نوع برونکوسکوپ دسترسی به مناطق کوچک‌تری از بافت ریه را فراهم می‌کند. در همه موارد، هر روش جراحی یا تشخیصی خاصی ریسک‌هایی دارد. عوارض برونکوسکوپی عبارت‌اند از:
- خونریزی
- عفونت
- ترک در مجرای هوا (پرفوراسیون برونشیال)
- تحریک مجاری هوایی (برونکواسپاسم)
- تحریک حباب صدایی (لارینگواسپاسم)
- ورود هوا به فضای بین پوشش ریه (فضای پلورال) که باعث سقوط ریه می‌شود (پنوموتوراکس)
عوارض شما ممکن است بسته به وضعیت عمومی شما و عوامل دیگر متغیر باشند. پیشنهاد می‌شود که از پزشک خود بپرسید که عوارض مرتبط با شما چیست و هرگونه نگرانی خود را به او بگویید.
قبل از برونکوسکوپی ریه چه کارهایی باید انجام دهیم؟
قبل از انجام برونکوسکوپی ریه، باید اقدامات معینی را انجام دهید که پزشک درباره آن با شما صحبت خواهد کرد. اغلب پزشکان توصیه می‌کنند که در مدت زمان معینی (۶ تا ۱۲ ساعت پیش از عمل) از خوردن و نوشیدن خودداری کنید. همچنین حتماً باید فهرستی از داروهای مصرفی‌تان (از جمله داروهای نسخه‌دار و بی‌نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی) تهیه کنید و آن را به پزشک ارائه دهید. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید، حتماً این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید. پیروی از دستورالعمل‌های پزشک، به‌ویژه در مورد استفاده از دارو، بسیار مهم است. برخی از داروهایی که پزشک احتمالاً منع مصرف آن‌ها را توصیه می‌کند، شامل آسپرین، ایبوپروفن، و وارفارین و سایر داروهای رقیق‌کننده خون می‌شوند.
در نهایت، شما باید پیش از انجام برونکوسکوپی یک برگه رضایت از عمل را امضا کنید. در این برگه، مزایا و خطرات برونکوسکوپی به دقت مشخص شده و مراحل عمل توضیح داده می‌شود. قبل از امضا کردن این برگه، آن را به دقت مطالعه کنید و هرگونه سوال یا ابهامی که دارید، با پزشک خود مطرح کنید.
بعد از برونکوسکوپی ریه چه اتفاقی می‌افتد؟
ممکن است بیهوشی یا داروهای آرام‌بخش باعث ایجاد احساس گیجی و خواب‌آلودگی در شما شود. همچنین، علائم حیاتی شما مانند ضربان قلب و تنفستان نظارت می‌شود. بلافاصله پس از برونکوسکوپی، برای اطمینان از سالم بودن ریه‌ها، یک عکس رادیوگرافی از قفسه سینه انجام خواهد شد. همچنین، پرستار به شما خواهد گفت که سرفه کنید یا بزاقتان را در ظرف مخصوصی بریزید. این اقدام به منظور بررسی وجود خون در ترشحات بزاقی انجام می‌شود. درد خفیف گلو پس از انجام برونکوسکوپی عادی و شایع است.
تا زمانی که توانایی سرفه به حالت عادی برنگردد و بی‌حسی گلو برطرف نشود، اجازه خوردن و نوشیدن نخواهید داشت. ممکن است این روند ۱-۲ ساعت طول بکشد. همچنین، ممکن است تا چند روز گلودرد داشته باشید و هنگام بلع غذا درد خفیفی احساس کنید که کاملاً طبیعی است. در صورتی که شرایط بدنی و علائم حیاتی‌تان عادی باشد، می‌توانید به منزل بازگردید. پس از بازگشت به خانه، باید طبق دستورالعمل پزشک، رژیم غذایی و فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرید.