تاپ پرشین مجله آنلاین حوزه سلامت و پزشکی 
بیماری شقاق چیست؟
بیماری شقاق مقعدی یک بیماری شایع و خوشبختانه قابل درمان است که شامل ایجاد یک زخم یا شکاف کوچک در پوست نازک و مرطوب اطراف مقعد (مخاط) است. اگرچه این عارضه در هر سن و جنسیتی ممکن است رخ دهد، اما در زنان باردار و نوزادان شایع تر است.
شقاق مقعدی دارای مجموعه‌ای از علائم است که پزشک می‌تواند درمان مفیدی را برای بیمار قضاوت کند. به خاطر داشته باشید که اگر این عارضه را درمان نکنید، می تواند عواقب جبران ناپذیری برای شما داشته باشد.
مطالب پیشنهادی: علل و راه حل های درمان یبوست شدید
علائم بیماری شقاق
بیماری شقاق مانند هر بیماری دیگری با یک سری درد و علائم همراه است که به فرد و پزشک کمک می کند تا با بررسی این علائم بیماری را تشخیص داده و درمان را در اسرع وقت آغاز کند. مهمترین علائم بیماری شقاق شامل موارد زیر است:
- درد شدید و شدید در هنگام اجابت مزاج
- خونریزی شدید روی مدفوع یا دستمال توالت
- خارش و سوزش در مقعد
- اسپاسم عضلانی اسفنکتر مقعد
- ترک های قابل مشاهده در پوست اطراف مقعد
- یک توده کوچک روی پوست اطراف مقعد
- اجابت مزاج دشوار
- احساس پری در مقعد
- بی اختیاری مدفوع
به خاطر داشته باشید که شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است. بنابراین آزمایشات لازم برای تشخیص این عارضه باید توسط پزشک انجام شود.
مطالب پیشنهادی: غذاهای حاوی فیبر، برای روده مفید است
انواع بیماری شقاق
بیماری شقاق را می توان بر اساس تعدادی از عوامل طبقه بندی کرد. به طور کلی شقاق به دو دسته تقسیم می شوند: شقاق حاد و مزمن.
۱- شکاف تیز
شقاق حاد شقاقی است که کمتر از ۶ هفته طول بکشد. این نوع شقاق معمولا با درد شدید، خونریزی و اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد همراه است و برای کنترل و درمان از مسکن ها و پمادها استفاده می شود.
۲- شقاق مزمن
شقاق مزمن شقاقی است که بیش از ۶ هفته طول بکشد. این نوع شقاق معمولاً با درد کمتر، خونریزی و اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد همراه است. توجه داشته باشید که شقاق مزمن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده، بیماری شقاق را می توان بر اساس محل درگیری به دسته های زیر نیز تقسیم کرد:
۳- شقاق خلفی
این نوع بیماری در قسمت خلفی (خلفی) کانال مقعد رخ می دهد.
۴- شقاق قدامی
در نوع قدامی، علائم بیماری در قسمت قدامی (جلو) کانال مقعدی مشاهده می شود.
۵- نوع جانبی
زخم های ناشی از شقاق جانبی در کناره های کانال مقعد دیده می شود.
۶- شعاعی
در یک شقاق رادیال، معمولاً یک خط از پوست اطراف مقعد تا داخل کانال مقعد امتداد می یابد.
مطالب پیشنهادی: تنبلی روده و درمان های خانگی
علل بیماری شقاق
زمانی که فردی دچار بیماری شقاق می شود معمولا با این سوال مواجه می شود که علت این عارضه چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که دلایل زیادی وجود دارد که می تواند فرد را دچار بیماری شقاق کند. از مهمترین دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دفع مدفوع بزرگ و سفت
افرادی که از رژیم غذایی نامناسب پیروی می کنند یا در نوشیدن آب زیاد جدی نیستند، معمولاً مدفوع بزرگ و سفت دارند. تحقیقات نشان می دهد که دفع مدفوع بزرگ می تواند یکی از دلایل اصلی ایجاد شقاق باشد.
اسهال مزمن
اسهال می تواند باعث تحریک و التهاب پوست اطراف مقعد شود و زمینه را برای بیماری مقعد فیشر فراهم کند.
مطالب پیشنهادی: سندرم روده تحریک‌پذیر
رابطه مقعدی
مقاربت مقعدی می تواند باعث کشیدگی و پارگی پوست مقعد شود. به همین دلیل گفته می شود افرادی که رابطه مقعدی دارند عموماً بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
تولد
در نتیجه زایمان، فشار زیادی به عضلات اسفنکتر مقعد وارد می شود و ممکن است پوست مقعد پاره شود و شقاق مقعدی ایجاد شود.
بیماری های التهابی روده
از دیگر علل بیماری فیشر می توان به بیماری هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو اشاره کرد که باعث التهاب و زخم در روده بزرگ و مقعد می شود.
بیماری های مقاربتی
بیماری هایی مانند سیفلیس، سوزاک و کلامیدیا از مهم ترین بیماری های مقاربتی هستند که گاهی بافت مقعد را درگیر کرده و باعث پارگی این ناحیه می شود.
توجه داشته باشید افرادی که سابقه خانوادگی شقاق مقعدی دارند یا از بیماری های خودایمنی رنج می برند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به شقاق هستند؟
تمام افرادی که از رژیم غذایی نامناسب پیروی می کنند، اضافه وزن دارند و به دلیل بیماری حساس هستند، در معرض خطر شقاق مقعد هستند. در واقع می توان گفت کنترل نکردن چاقی و اضافه وزن می تواند یکی از مهم ترین دلایل افزایش خطر ابتلا به این بیماری باشد. بنابراین، اگر برای شما مهم است که به این عارضه مبتلا نشوید، باید وزن خود را کنترل کنید و از طریق یک سبک زندگی سالم شانس ابتلا به آن را کاهش دهید. اگر زیاد ورزش نمی کنید و فعال نیستید، احتمالاً عضلات و پوست شما نسبت به افراد دیگر آسیب پذیرتر هستند.
درمان شکاف
پس از تشخیص شقاق مقعد، لازم است درمان لازم در اسرع وقت آغاز شود. از جمله مهمترین راهکارهای درمان شقاق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- حمام آب گرم
نشستن در وان آب گرم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه چندین بار در روز می تواند به شل شدن عضلات مقعد و کاهش درد کمک کند.
۲- هزینه های مسکن
مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می توانند درد شقاق مقعد را تسکین دهند.
۳- استفاده از پمادها
برای کاهش درد و التهاب در این بیماری می توان از پمادهای موضعی مانند پماد هیدروکورتیزون یا پماد لیدوکائین استفاده کرد.
۴- تغییر رژیم غذایی
با تغییر رژیم غذایی و خوردن فیبر و سبزیجات و همچنین نوشیدن آب کافی می توانید به نرم شدن مدفوع کمک کنید.
۵- داروهای تجویزی
پزشک ممکن است داروهای تجویزی مانند نیتروگلیسیرین یا دیلتیازم را برای شل کردن عضلات مقعد و بهبود جریان خون تجویز کند.
۶- بوتاکس
گاهی اوقات متخصصان از تزریق بوتاکس برای درمان شقاق استفاده می کنند. در واقع می توان گفت تزریق بوتاکس به شل شدن عضلات مقعد و تسکین درد کمک می کند.
۷- جراحی
در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم شقاق باشد. این روش درمانی معمولاً زمانی استفاده می شود که روش های کم تهاجمی نمی توانند به حل این مشکل کمک کنند.
راهبردهای پیشگیری
حتما این جمله را شنیده اید که پیشگیری بهتر از درمان است. به همین دلیل باید با توجه به نکات زیر از ایجاد شقاق مقعدی پیشگیری کرد:
۱- رژیم غذایی سالم و متعادل که سرشار از فیبر، میوه ها، سبزیجات و غلات کامل باشد می تواند به سلامت گوارش و دفع راحت مدفوع کمک کند. بنابراین باید از مصرف غذاهای تند و تند که باعث تحریک و التهاب روده ها می شود خودداری کرد. بهتر است مصرف کافئین و الکل را محدود کنید، زیرا این مواد می توانند باعث کم آبی بدن و یبوست شوند.
۲- ورزش منظم به تقویت ماهیچه های روده و بهبود حرکات روده کمک می کند. سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید. پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و یوگا از جمله ورزش های مناسب برای افراد مبتلا به یبوست یا شقاق مقعدی هستند.
مطالب پیشنهادی: با دوچرخه سواری وزن کم کنید
۳- از مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری کنید، زیرا این داروها می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
۴- اگر بیماری های زمینه ای مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو دارید، با پزشک خود در مورد راه های پیشگیری از شقاق مقعد صحبت کنید.
۵- به جای توالت ایرانی از توالت فرنگی استفاده کنید زیرا توالت به کاهش فشار در مقعد کمک می کند.
۶- از پوشیدن لباس زیر تنگ که باعث تحریک مقعد می شود خودداری کنید.
نتیجه
در این مقاله به بررسی بیماری فتق پرداخته ایم و گفته ایم که چه علائمی با این بیماری همراه است و چگونه می توان آن را کنترل کرد. همانطور که گفته شد تغذیه مناسب و کنترل وزن نقش بسزایی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری دارد. بنابراین اگر می خواهید هرگز این بیماری را تجربه نکنید، باید رژیم غذایی خود را تغییر دهید. همچنین می توانید در مسیر بهبود رژیم غذایی خود از رژیم درمانی غفاری کمک بگیرید. در نظر داشته باشید که اگر اضافه وزن دارید، بهتر است اقدامات لازم را انجام دهید تا هر چه زودتر به وزن ایده آل خود برسید.